Uticaj fizičke aktivnosti na nivo šećera u krvi

Glikemijski indeks i glikemijsko opterećenje

Fizička aktivnost ima značajan uticaj na nivo šećera u krvi (ŠUK), glikemijski indeks (GI) i glikemijsko opterećenje (GO) u organizmu. Ovi faktori igraju ključnu ulogu u održavanju optimalnog zdravlja i prevenciji brojnih metaboličkih poremećaja, uključujući dijabetes tipa 2.

Prvo, važno je razumeti kako fizička aktivnost utiče na nivo šećera u krvi. Vežbanje povećava osetljivost na insulin, hormon koji reguliše nivo šećera u krvi. Redovno vežbanje može poboljšati sposobnost ćelija da apsorbuju glukozu iz krvi, čime se smanjuje rizik od hiperglikemije, odnosno povišenih nivoa šećera u krvi.

Što se tiče glikemijskog indeksa, to je mera koja odražava brzinu kojom određeni ugljeni hidrati povećavaju nivo šećera u krvi. Namirnice s visokim GI brzo povećavaju nivo glukoze, dok namirnice s niskim GI postepeno oslobađaju glukozu. Fizička aktivnost može da modulira ovaj efekat tako što poboljšava apsorpciju glukoze iz krvi tokom vežbanja i pomaže u održavanju stabilnih nivoa šećera u krvi nakon obroka.

Glikemijsko opterećenje, s druge strane, predstavlja kombinaciju količine i vrste ugljenih hidrata u obroku. Fizička aktivnost može doprineti efikasnijem upravljanju glikemijskim opterećenjem jer podstiče ćelije da koriste glukozu kao izvor energije. Ovo može pomoći u prevenciji naglog povećanja šećera u krvi. Glikemijsko opterećenje (GO) je mera koja kombinuje glikemijski indeks (GI) i količinu ugljenih hidrata u određenoj porciji hrane. Ova mera pruža informacije o tome koliko će konkretna hrana podići nivo šećera u krvi nakon konzumacije.

Glikemijski indeks meri brzinu kojom određena hrana podiže nivo glukoze u krvi, dok glikemijsko opterećenje dodatno uzima u obzir količinu konzumiranih ugljenih hidrata.

Konkretno, formula za izračunavanje glikemijskog opterećenja je:

Glikemijsko opterećenje=(Glikemijski indeks × Količina ugljenih hidrata u porciji​)

100        

Glikemijsko opterećenje se meri na skali od 0 do 100, pri čemu niske vrednosti ukazuju na manji uticaj na nivo šećera u krvi, dok više vrednosti ukazuju na brži i veći porast šećera. Hrana sa nižim glikemijskim opterećenjem smatra se povoljnijom za regulaciju nivoa šećera u krvi.

Primeri hrane sa niskim glikemijskim opterećenjem uključuju povrće, integralne žitarice i mahunarke, dok visoke vrednosti često imaju hrane bogate šećerima i visoko prerađene proizvode. Praćenje glikemijskog opterećenja može biti korisno za osobe sa dijabetesom ili one koje žele održavati stabilan nivo šećera u krvi.

Studije su pokazale da redovno vežbanje može smanjiti rizik od razvoja dijabetesa tipa 2 i poboljšati kontrolu šećera u krvi kod osoba koje već imaju dijabetes. Preporučuje se kombinacija aerobnih vežbi, poput trčanja ili vožnje bicikla, i vežbi snage kako bi se postigla maksimalna korist za regulaciju nivoa šećera u krvi.

U zaključku, fizička aktivnost ima pozitivan uticaj na nivo šećera u krvi, glikemijski indeks i glikemijsko opterećenje. Redovno vežbanje igra ključnu ulogu u očuvanju zdravlja i prevenciji metaboličkih poremećaja, stvarajući harmoniju između ishrane, fizičke aktivnosti i optimalnog funkcionisanja organizma.